ولد احمد بن داود بن "وند/ونند" الدینوری, لقبه ابو حنیفه الدینوری عام 828م فی منطقه "دینور" ال کرماشانیه. الدینوری فیلسوف و حکیم و عالم فی النبات, الریاضیات والهندسه, اللغة والنحو, التاریخ, الجغرافیا, الفلک, الانواء لجویه والتقویم الزمنی, والادب, و کان له درایه بالعلوم الهندیه, وله اکثر من عشرین کتاب فی مختلف العلوم, وأصبحت هذه الکتب من مراجع علماء الشرق والغرب.

اصل و نسب ابوحنیفه:

بالرغم من ان اکثر المصادر تتجاهل عمدا ذکر اصله العرقی لاسباب عنصريه, وتکتفی بالقول بانه عالم مسلم فقط, الا ان هذا الفیلسوف هو من الکرد وحتی لقبه کردی,  ولد فی مدینه "دینور = دین وەر/الکردیه" وکانت دنور زرادشتية قبل الإسلام, وهی من توابع منطقه صحنه الیارسانیه. منطقه دینور منطقه کردیه تاريخيه بحته, وتتميز بطبیعه جبليه وتربه خصبه صالحه للزراعه والرعی, وتقع بین مناطق "سنقر", "کامیاران", "جمجمال/ج بثلاث نقاط" و"بلوار"  وکلها من توابع کرماشان وذو اغلبیه یارسانیه "دین الیارسان".

تستوطن دینور عدد کبیر من عشائر اللک الکردیه الاصیله, ولهذا نلاحظ اسم "وند" لحق بلقب هذا الفيلسوف, اسم او کلمه "وند" تستخدم فی القاب عشائر الکرد اللک والعیلامیین "الفیلیین" فقط.

لا استبعد ان نسب هذا الفیلسوف یرجع الی الکرد اللک, وبخصوص ان اللک الیارسان لهم عدد من علماء المختصین بالتقویم والزراعه و الانواء الجویه وغیرها علی مر التاریخ.

الدینوری اول من الف کتابا من ثمانیه اجزاء بعنوان "النبات" تصنف وتعرف النباتات وطرق تهجینها "وراثیا" و تکثیرها وتحسین انتاجها, وبهذا سبق الدینوری العالم النمساوی "مندل 1822-1884م" فی علم تطویر النباتات ووراثتها,  وحتی کتب عن التربه والجو وکل ما یخص زراعة الاشجار والاعشاب وغیرها, واعتبر هذا الکتاب الموسوعی قاموسا فی علم النبات اضافه الی الحیوان والحشرات ومن اهم الکتب التاریخیه التی اصبحت مرجعا ثریا لعلماء النبات فی الغرب والشرق لقرون طويلة. وقد کتب عن الدینوری وعلومه المختلفة اکثر المورخین العرب والاجانب وانبهروا باکتشافاته وعلومه المهمه التی خدمت الانسانیه.

اهم اثار الدینوری:

1- کتاب الانواء

2-کتاب لحن العامه

3-کتاب کتاب الوصایا

4- کتاب النبات "ترجم الجزء الثامن منه المورخ الانگلیزی برنارد لویس عام 1953م وهی عبارة عن قاموس بحسب الحروف الابجدية" -  وکذالک المستشرق السویدی "لوین" قام بتحقیق فی هذا الکتاب فی جامعه اوبسالا السویدیه. 

5-کتاب حساب الدور و الوصایا

6-کتاب تفسیر القرآن

7- کتاب الجبر و المقابله

8-کتاب جواهر العلم

9-کتاب الرد علی رصد الاصبهانی

10-کتاب الاخبار الطوال

11-کتاب الشعر والشعراء

12-کتاب التاریخ

13-کتاب فی حساب الخطائین

14-کتاب القبله والزوال

15-کتاب البحث فی حساب الهند

16-کتاب الجمع والتفریق

17-کتاب نوادر الجبر

18-کتاب الکسوف

19-کتاب اخبار العرجی

20-کتاب الفصاحه

21-کتاب البلدان

22-کتاب ما یلحن فیه العامه

23-کتاب ضمائر القرآن

24-کتاب صاحب الروضات

25-کتاب الزیج

26-کتاب اصلاح المنطق

المصادر:

- ابو حنیفه دینوری صفحه ویکی فقه الایرانیه

- ابو حنیفه ویکاپیدیا

- دینور کرمانشاه

- ابوحنیفه الدینوری صفحه المعرفه

- "برنارد لویس", "لوین", "گرگوری يوهان مندل", اخذت من الموسوعة الحرة

...

چنار باشی